Nowela pozytywistyczna Henryka Sienkiewicza Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela należy do kanonu literatury polskiej. Utwór został napisany w 1880 roku i opowiada historię polskich dzieci w szkołach zaboru pruskiego. Główny bohater, pracowity i zaangażowany w naukę Michaś, jest ofiarą starych metod dydaktycznych i prześladowań płynących ze strony niemieckich profesorów. Konserwatywność i obłuda pruskiej szkoły są dla Sienkiewicza pretekstem do podjęcia dwóch ważnych tematów nurtujących współczesnych mu Polaków. Z jednej strony pisarz zadaje pytanie o nowe pozytywistyczne metody nauczania, a z drugiej wszczyna refleksję nad przyczynami narastającego konfliktu polsko-niemieckiego. Autor powróci jeszcze i zgłębi ten drugi temat w Krzyżakach. Lektura dla klasy VII i szkół średnich
